217 - Ἡ ἀπόλυτη γεωπολιτικὴ θεωρία: Ἡ Ἐνδιάμεση Περιοχή

217 - Ἡ ἀπόλυτη γεωπολιτικὴ θεωρία: Ἡ Ἐνδιάμεση Περιοχή

Ὅταν στὴν δεκαετία τοῦ 1970 ἀνέπτυξα, ὡς καθηγητὴς γεωπολιτικῆς στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Ὀττάβας, τὴν θεωρία μου ποὺ ὠνόμασα «Ἐνδιάμεση Περιοχή» (βλέπε τὸ σχετικὸ ἄρθρο, Ἐνδιάμεση Περιοχή, στὴν Βικιπαίδεια), ἐλάχιστοι στὸν κόσμο ἐκατάλαβαν τὴν σημασία της. Ἦταν ἡ ἐποχὴ τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου μεταξὺ καπιταλιστικῆς Δύσεως καὶ κομμουνιστικῆς Ἀνατολῆς  ὅπου ἡ ἰδεολογία ἔπαιζε ἀπόλυτο μανιχαϊστικὸ ῥόλο καὶ ὅπου οἱ πολιτισμοὶ ὑπάγοντο στὸ ἰδεολογικὸ μοντέλο (π.χ. ἡ κομμουνιστικὴ Ῥουμανία, μαζί μὲ τὴν Μογγολία ὑπάγοντο στὴν Ἀνατολὴ ἐπειδὴ ἦσαν κομμουνιστικές, ἐνῷ ἐγὼ μὲ τὴν θεωρία μου κατέτασα, ἀσχέτως πολιτικοῦ συστήματος, τὴν Ῥουμανία στὴν πολιτισμικὴ Ἐνδιάμεση Περιοχή, καὶ τὴν Μογγολία στὴν πολιτισμικὴ Ἀνατολή). Ἡ μόνη γεωπολιτικὴ θεωρία ποὺ εἶχε χρησιμοποιηθῇ μέχρι τότε ἦταν αὐτὴ τοῦ Μακίντερ καὶ τοῦ Χαουσχόφερ περὶ συγκρούσεως ἠπειρωτισμοῦ καὶ θαλασσοκρατίας, ἄν καὶ αὐτὴ ἀκόμη εἶχε παραμερισθῆ ὡς αἰτία τοῦ ἐπεκτατισμοῦ τοῦ Γ΄Ῥάϊχ.

Ὅταν τὸ 1989 κατέρρευσε τὸ ἀνατολικὸ ἰδεολογικὸ σκέλος τοῦ διπόλου Ἀνατολή-Δύση, ἡ γεωπολιτικὴ ἐπανῆλθε στὸ προσκήνιο καὶ ἡ πολιτισμικὴ θεωρία μου τῆς Ἐνδιαμέσου Περιοχῆς ἤρχισε νὰ γίνεται γνωστή, ἐνῷ στὴν δεκαετία τοῦ 1990 ἐχρησιμοποιήθη μάλιστα ἀπὸ ἕναν Ἀμερικανὸ καθηγητή, τὸν Σαμουὴλ Χάντινγκτον, ποὺ τὴν παρεμόρφωσε γιὰ νὰ τὴν κάνῃ ὅπλο τοῦ ἀμερικανικοῦ ἐπεκτατισμοῦ, ὑπὸ τὴν ὀνομασία «σύγκρουση πολιτισμῶν» (βλέπε τὸ ἀντίστοιχο ἀγγλικὸ ἄρθρο, “clash of civilizations” τῆς Βικιπαιδείας). Ὅταν τὸ 1999, ξεκίνησε στὴν Γιουγκοσλαυΐα ὁ «πλανητικὸς πόλεμος» (ἰδική μου ἔκφραση) ποὺ διανύουμε σήμερα (πέραν τοῦ πρώτου παγκοσμίου πολέμου, τοῦ δευτέρου παγκοσμίου πολέμου καὶ τοῦ ψυχροῦ πολέμου), ἡ θεωρία τῆς Ἐνδιαμέσου Περιοχῆς ἐπῆρε ὅλο καὶ περισσότερη σημασία, ὡς πεδίο πλανητικῆς συγκρούσεως Κίνας-ΗΠΑ, Εὐρώπης-Ῥωσίας, σὲ σημεῖο μάλιστα ποὺ ἡ Κίνα, ἐνοχλημένη, νὰ ἐπέμβη τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2015, καὶ νὰ ἐξαφανίσῃ στὸ λῆμμα Ἐνδιάμεση Περιοχή, τῆς Βικιπαιδείας, τὸ ἀντίστοιχο ἄρθρο στὰ κινεζικὰ ποὺ ἦταν ἀναρτημένο ἀπὸ χρόνια, ὅταν ἡ θεωρία μου εἶχε γίνη γνωστὴ στὴν Κίνα κατὰ τὴν διάρκεια τῆς διδασκαλίας μου στὸ πανεπιστήμιο Σοὺν Γιάτ-σὲν τῆς Καντόνας (ἐνῷ ἐκράτει τὸ κινεζικὸ ἄρθρο στὸ λῆμμα "Δημήτρης Κιτσίκης" τῆς Βικιπαιδείας).

Πράγματι, ἡ Κίνα, μὲ τὴν ἀνακατασκευὴ τὴς νέας Ὁδοῦ τῆς Μετάξης (ποὺ οἱ Ἕλληνες φιλόλογοι ἀποκαλοῦν βαρβαριστί, «Δρόμο τοῦ Μεταξιοῦ»!) ἡ ὁποία καταλήγει στὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο, προσπαθεῖ μέσῳ τοῦ λιμένος τοῦ Πειραιῶς, διὰ τῶν ἐγκαταστάσεων τῆς κινεζικῆς Κόσκο, νὰ εἰσβάλῃ καὶ νὰ κατακτήσῃ οἰκονομικὰ τὴν Δυτικὴ Εὐρώπη, μέσῳ τῆς σιδηροδρομικῆς γραμμῆς Πειραιῶς-Βερολίνου, θυμίζοντας ἔντονα τὴν δράση τῶν  δυτικῶν ἰμπεριαλιστικῶν Δυνάμεων πρὸ τοῦ πολέμου τοῦ 1914, μὲ τὴν ἐπέκταση τοῦ σιδηροδρόμου Βερολίνου-Κωνσταντινουπόλεως μέχρι τὴν Βαγδάτη, ἄν καὶ σήμερα πρὸς τὴν ἀντίθετη κατεύθυνση. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἡ Κίνα θέλει νὰ ἀγνοῇ ὅτι ἡ Ἑλλὰς δὲν ἀνήκει στὴν Δύση ἀλλὰ στὴν Ἐνδιάμεση Περιοχή, καὶ ἀγωνίζεται νὰ πείσῃ τὴν Ἀθήνα νὰ παραμείνῃ στὸ εὐρὼ καὶ τὴν ΕΕ γιὰ νὰ χρησιμοπόιηθῇ ἡ χώρα μας ὡς διάδρομο κινεζικῆς οἰκονομικῆς διεισδύσεως στὴν Δυτικὴ Εὐρώπη.

Παρὰ ταῦτα, σήμερα ἡ πραγματικότης τῆς Ἐνδιάμεσης Περιοχῆς, ὡς κέντρο τῆς πλανητικῆς γεωπολιτικῆς, καὶ τὸ Αἰγαῖο ὡς κέντρο τοῦ κέντρου, δίδει στὸν  ἑλληνικὸ χῶρο, καὶ δικαίως, ἀπὸ γεωπολιτικῆς ἀπόψεως, τὴν σημασία ποὺ ἀπὸ χιλιάδες χρόνια εἶχε στὸ παγκόσμιο πολιτισμικὸ ἐπίπεδο. Ὁ Εὐρασιανισμὸς τοῦ Ντούγκιν, ὅπως καὶ τὸ Heartland τοῦ Μακίντερ εἶναι ξεπερασμένες γεωπολιτικὲς ἔννοιες σὲ σύγκριση μὲ τὴν ὑπερτάτη πραγματικότητα τῆς Ἐνδιαμέσου Περιοχῆς. ΗΠΑ, Γερμανικὴ Εὐρώπη, Ῥωσία, Κίνα συγκρούονται στὸ Αἰγαῖο, καὶ ὄχι στὸν Ἀτλαντικὸ ἤ τὸν Εἰρηνικὸ Ὠκεανό, οὔτε κἄν σὲ ὁλόκληρη τὴν Μεσόγειο. Ἐδῶ στὸ Αἰγαῖο, στὸ σταυροδρόμι τῆς ὁριζοντίου συμβολῆς τῶν ἀγωγῶν πετρελαίου καὶ τῆς καθέτου συμβολῆς τοῦ θαλασσίου διαύλου Εὐξείνου Πόντου-Στενῶν-Κρήτης, θὰ κριθῇ τελικὰ ἡ ἔκβαση τοῦ πλανητικοῦ πολέμου, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἑλλάς, ὡς ἀποτυχημένο κράτος (failed state) ἀπὸ τῆς 25ης Μαρτίου 1821, γιὰ νὰ μὴν διαμελισθῇ ὅπως τὸ Ἰράκ, τὴν Συρία καὶ τὴν Λιβύη, θὰ ὑποχρεωθῇ νὰ οἰκοδομήσῃ μία ἑλληνοτουρκικὴ συνομοσπονδία μὲ στήριξη τοῦ Ἰσραήλ.

Δημήτρης Κιτσίκης                                 28 Ἰουλίου 2015